Hohenzollernowie w Ziemi Lwóweckiej

Hohenzollernowie to niemiecka dynastia, wywodząca się ze Szwabii, która wywarła znaczący wpływ na historię Europy. Przedstawiciele tego rodu panowali w wielu krajach niemieckich, takich jak Brandenburgia, Ansbach, Bayreuth, Prusy, a od 1871 roku również jako cesarze Niemiec. Ród ten sprawował także władzę w Rumunii od 1869 do 1947 roku, w ramach linii Hohenzollern-Sigmaringen. W XIX wieku, dynastia ta odegrała istotną rolę również na ziemiach polskich, w tym w Ziemi Lwóweckiej na Dolnym Śląsku.

Pałac w Lwówku Śląskim

Jednym z najbardziej znaczących śladów działalności Hohenzollernów na Ziemi Lwóweckiej jest pałac w Lwówku Śląskim. Obecnie mieści się tam urząd miasta i gminy, ale budynek ten posiada bogatą historię, związaną z osobą księcia Konstantyna von Hohenzollern-Hechingen. Książę urodził się w 1801 roku w Żaganiu, a jego matka, Paulina żagańska (Luise Pauline Maria Biron von Sagan und Kurland), była właścicielką pałacu we wsi Skała, który odziedziczyła po ojcu, Piotrze Bironie.

W 1842 roku, po śmierci swojej ciotki Doroty żagańskiej, Konstantyn odziedziczył tytuł księcia Żagania. Po wydarzeniach rewolucji marcowej 1848 roku i w wyniku umowy z 7 grudnia 1849 roku, wraz z Hohenzollernami z Sigmaringen, zrzekł się władzy, przekazując księstwo żagańskie królowi Prus. W zamian za to otrzymał dożywotnią rentę w wysokości 10 000 talarów. Po tych wydarzeniach książę zamieszkał w Lwówku Śląskim, gdzie poświęcił się muzyce, będąc mecenasem artystów i utrzymując doskonałą orkiestrę dworską.

Pałac w Lwówku Śląskim, który został zbudowany w latach 1850-1852, stał się zimową rezydencją księcia Konstantyna oraz prezentem dla jego młodej żony, Amalii Schenk von Geyern. Pałac, oprócz pełnienia funkcji mieszkalnych, miał także służyć jako centrum kulturalne. Konstantyn, będąc zapalonym melomanem, zdecydował o wybudowaniu w nim sali koncertowej, mogącej pomieścić aż 600 osób. Była to nie tylko sala o znakomitej akustyce, ale także miejsce spotkań najwybitniejszych muzyków tamtych czasów, takich jak Ferenc Liszt, Hector Berlioz, Richard Wagner, czy Hans von Bülow.

Muzyczna pasja księcia Konstantyna

Konstantyn von Hohenzollern-Hechingen był wielkim miłośnikiem muzyki i mecenasem twórców. Posiadał orkiestrę dworską liczącą 45 muzyków, której kapelmistrzami byli m.in. Thomas Täglichsbeck (w latach 1827-1857) oraz Max Seifriz (w latach 1857-1869). W lwóweckim pałacu regularnie odbywały się koncerty, na które zapraszano największe nazwiska ówczesnej sceny muzycznej. Książę i jego żona, oboje uzdolnieni muzycznie, szczególnie umiłowali sobie grę na harfie, co nadawało spotkaniom towarzyskim unikalnego charakteru.

Przekazanie pałacu w Lwówku Śląskim

Po śmierci księcia Konstantyna w 1869 roku, pałac w Lwówku Śląskim przeszedł w ręce linii Hohenzollern-Sigmaringen, w tym księcia Karola Antoniego – premiera Prus. Następnie, pałac został sprzedany Friedrichowi Wilhelmowi hrabiemu Nostitzowi z Soboty, który odsprzedał go starostwu powiatowemu. Przez kolejne dziesięciolecia budynek był współdzielony z urzędem miejskim.

Pałac w Skale

Na północ od Lwówka Śląskiego znajduje się wieś Skała, której historia również związana jest z rodem Hohenzollernów. Pałac w Skale, wzniesiony prawdopodobnie przez Adama von Lest w 1513 roku, w 1795 roku przeszedł w ręce Johanna Friedricha Ludwiga Erdmanna hrabiego von Plucker-Muskau. Cztery lata później majątek, będący w trudnej sytuacji finansowej, został przekazany księciu Piotrowi Bironowi, ojcu Pauliny Żagańskiej, matki księcia Konstantyna.

W 1845 roku pałac w Skale trafił w ręce Konstantyna, a po jego śmierci, podobnie jak pałac w Lwówku Śląskim, został odziedziczony przez linię Hohenzollern-Sigmaringen. Pałac ten, choć z czasem podupadł, był również miejscem ważnych wydarzeń kulturalnych i politycznych, gościł wielu znamienitych gości, w tym królów pruskich Wilhelma IV i Wilhelma I. Po wojnie pałac został przejęty przez Państwowe Gospodarstwo Rolne (PGR), a od lat 80. XX wieku popadał w ruinę. Dziś jest sukcesywnie odbudowywany.

Dziedzictwo Hohenzollernów w Ziemi Lwóweckiej

Pałac w Lwówku Śląskim i pałac w Skale stały się ważnymi ośrodkami życia kulturalnego i artystycznego na Dolnym Śląsku. Dzięki działalności księcia Konstantyna, oba te miejsca były sceną licznych koncertów i wydarzeń artystycznych, a także miejscem spotkań arystokratów, muzyków i artystów z całej Europy. Ich dziedzictwo jest wciąż obecne w lokalnej historii, a ich dawna świetność stopniowo odzyskuje blask dzięki wysiłkom miłośników zabytków i historii regionu.

Hohenzollernowie, choć znani przede wszystkim z wielkiej polityki i wojen, pozostawili po sobie także cenny ślad kulturalny i artystyczny, który do dziś inspiruje i fascynuje badaczy oraz mieszkańców Ziemi Lwóweckiej.

Dziękujemy za przelanie artykułu historycznego regionaliście Maciejowi Huzarewiczowi